هفته آخر اردیبهشت امسال، آخرین قسمت فصل پنجم کتاب باز روی آنتن شبکه نسیم رفت. همزمان اعالم شد پخش سری جدید این برنامه پاییز 1400 از سر گرفته میشود. پاییز به پایان رسید اما خبری از کتاب باز نشد. گمان میرفت شبکه نسیم در شب یلدا فصل جدید را رونمایــی کند که این اتفاق هم رخ نداد. این شبکه مدتی است سراغ برندهای خود رفته و حال بعد از پخش خندوانــه خبر پیش تولید سری جدید دورهمی رسانه ای شده است. چه زمان نوبت به کتاب باز میرسد؟ چرا پخش سری جدید آن توام با وقفه های طولانی است؟

مورد اول| تولد یک برند

سال 95 برنامه کتاب باز در شبکه نســیم متولد شد . امیرحسین صدیق اجرای آن را بر عهده داشت که در فصل بعد جای خود را به سروش صحت سپرد . از همان قسمت های نخست می شد حدس زد با یک برنامه متفاوت مواجه هستیم . ویژگی های منحصر به فرد کتاب باز ، باعث شد این برنامه خیلی زود جای خود را میان علاقه مندان باز کند ، نامش سر زبان ها بیفتد و تبدیل به یک برند شود . حالا کتاب باز نامی آشنا برای مخاطبان است که شهرت آن کم از دورهمی و خندوانه نیست و اهمیت این اتفاق وقتی دوچندان میشود که بدانیم در تلویزیون برنامه مرتبط با کتاب صاحب شهرت نشده اند .

مورد دوم| ساختار متفاوت            

در تلویزیون برنامه های زیادی با موضوع کتاب ساخته شده اند و همچنان می شــوند . کتاب باز اما متفاوت از نمونه های مشابه است. ســازندگان برنامه این نکته را می دانند که کتاب و کتابخوانی ، جایگاهی که در جامعه باید را ندارد. پس قدم اول، ســاخت برنامه ای اســت که بتواند توجه مخاطب را به سمت خود جلب کند . به همین خاطر است که ساختار کتاب باز مبتنی بر رنگ و لعاب و دکور چشم نواز استوار شده . علاوه بر آن ، فقط نویسنده ها و مترجمان مهمان برنامه نمی شنود ، بلکه چهره های مطرح جایی ثابت در برنامه دارند . حضور چهره هایی مثل مهران مدیری ، حامد بهداد و دیگران حکم قلاب دارد تا مخاطب در دل گپ و گفت مجری و مهمان و نیز آیتم های مرتبط ، با اصل موضوع یعنی کتاب ارتباط بگیرد . در این برنامه حرف های جدی به زبان ساده بیان می شوند و این دیگر عامل محبوبیت آن محسوب می شود .

مورد سوم| محتوای برنامه

همه امتیازهای کتاب باز ســاختار خوب آن نیســت ، بلکه محتوایی که در برنامه ارائه میشود ، حالا تبدیل به برگ برنده اصلی اش شــده اســت . سروش صحت علاوه بر نویسندگی ، یک کتاب باز حرفه ای است . به همین خاطر وقتی مقابل دوربین و روبه روی مهمان ها قرار می گیرد . << حرف >> برای گفتن دارد و مسیر گفت و گو را به سمتی که باید ، می کشاند . کارشناسان برنامه هم موضاعتی را طرح می کنند که در عین همه فهم بودن ، مخاطب را وادار به پیگیری درباره آنها کند . طبعا برخی نظرات مثل آنچه اردشیر رستمی درباره سعدی به زبان می آورد ، قابل نقد است . با این حال همین نظر هم باعث شکل گیری یک بحث شد .

در هر حال ، عمده نظرها در کتاب باز بر معلومات مخاطب می افزاید . نکته دیگر این که برنامه پذیرای مهمان ها از طیف های مختلف می شود ، از علیرضا قزوه ، مسعود ده نمکی و میلاد دخانچی تا مرضیه برومند و خسرو دهقان و دیگران . این اتفاق تکثر آرا کمک می کند و برنامه از تک صدایی خارج می شود .

مورد چهارم| جای خالی کتاب باز

بارها دغدغه مندان از مظلومیت کتــاب و مهجور بودن آن در تلویزیون گلایه کرده اند . کتاب باز توانست بخشی از مشــکل را حل کند که البته حوزه کتــاب همچنان نیازمند برنامه های متعدد و متنوع است . طبعا کتاب بازخالی از ایراد نیســت و بعد از پنج فصل کار سختی برای مانــدن در اوج ، پیش رو دارد. با این حــال در پنج فصل گذشته، به گواه آمار توانسته جای خود را میان مخاطبان

باز کند. نــام این برنامــه در صدر نظرســنجی ها دیده می شــود و بریده های آن به کرات دست به دست شده . به یــاد نداریم برای یک برنامه بــا موضوع کتاب چنین اتفاقی افتاده باشد . در این شــرایط، اتفاق عجیب جایی اســت که یک برنامه موفق برای مدتی طولانی از آنتن دور می ماند . مسئولان جدید تلویزیون به مقوله کتاب و برنامه های متفاوت درباره کتاب ، توجه دارند؟